Collectie

De collectie van Museum de Scheper bestaat uit meer dan 30.000 objecten, is zeer divers en van alle tijden. We hebben fossielen uit de tijd dat de Achterhoek nog aan zee lag tot en met overblijfselen van de bloeiende industrie in Eibergen. Daarnaast hebben we van alles uit het vroegere dagelijkse leven op het platteland en in het dorp, plus een uitgebreid archief. Regelmatig zullen we met wisselexposities het mooiste uit ons archief tentoonstellen. 

Geologie

In ons museum vertellen we het verhaal van het landschap van de Achterhoek, een verhaal dat honderden miljoenen jaren geleden begon. Zie zelf dat waar nu Eibergen ligt ooit een woestijn en een moeras was, hoe de hele regio op de zeebodem heeft gelegen, maar ook met een honderden meters dik pak ijs bedekt is geweest. Bij al deze veranderingen is van alles in de grond achtergebleven, zoals fossielen en zwerfstenen. Bovendien liggen diep onder de grond zeer nuttige grondstoffen als zout, steenkool en olie. Het resultaat is een door aardkrachten, weer en wind, de levende natuur en mensen gevormd veelzijdig landschap.

Voor de geologische geschiedenis is www.geologievannederland.nl van Naturalis aan te raden.

Archeologie

De mensen die in het verre verleden in dit deel van Nederland hebben gewoond, hebben talloze sporen en resten van hun aanwezigheid in de bodem achtergelaten. Deze overblijfselen heeft Museum de Scheper verzameld in de afdeling Archeologie. Wanneer de allereerste mensen het gebied binnentrokken weten we niet, maar we hebben vuurstenen werktuigen gevonden van jagers en verzamelaars die tijdens de laatste ijstijd in de toenmalige poolwoestijn wisten te overleven. De vroege landbouwers die hier duizenden jaren geleden woonden, herinneren ons nog steeds aan hun aanwezigheid door de grafheuvels die ze bouwden. De middeleeuwse gracht van Eibergen bleek ook een schatkamer voor archeologen en ons museum.

Boerenleven

De boerderij en hoe de landman daarvan kon leven wordt u voor ogen getoverd in de Vuurrever, waar het landleven nog verkeert in het begin van de twintigste eeuw. Waarom was die bedstee zo kort? Liep echt iedereen op klompen? Hoe bestreden ze toen ongedierte? Hoe konden ze hun voedsel goed houden zonder diepvries? Tal van voorwerpen en gebruiken, die in de vergetelheid zijn geraakt, zijn in deze herbouwde boerderij terug te vinden.

Eibergse schrijvers

Willem Sluiter, dominee in de Reformatie en dicht in de volkstaal.

Antoni Staring, Romantisch dichter rond 1800.

Menno ter Braak, criticus en polemist, schreef over literatuur, film, politiek en cultuur in het interbellum, bevriend met Thomas Mann.

Hendrik Odink, timmerman, dialect-schrijver over het leven in de streek.

Gerrit Odink, aannemer en dichter.

Gerrit Achterberg, met tbs in Rekken, belangrijk Nederlands dichter.

Kleding & textiel

Tot in de 20e eeuw liep het gros van de Eibergse bevolking in klederdracht. De mannen gingen gekleed in een gestreept boezeroen, een klapbroek en ‘s winters een duffelse jas en op hun hoofd hadden ze een glanzend zwart petje met een knoop in het midden.

Iedereen liep op klompen. Vrouwen droegen een jak, een rok en tenminste twee onderrokken en altijd een schort. Het hoofd was altijd bedekt, binnenshuis met een kapje van glanzend zwart katoen, buitenshuis hoorde daar een knipmuts van kant of een keukenmuts bij.

Modeplaten

Museum de Scheper beschikt over een enorme collectie modeplaten. Op de foto’s hiernaast een kleine selectie.  Nieuwe mode-trend?

Dagelijks leven

De menselijke geschiedenis is er een van problemen en tegenslagen, die overwonnen moeten worden. Steeds bedenken de mensen goede en minder goede oplossingen om te overleven en om het leven te veraangenamen. Ook de ontwikkeling van kleding, van gebruiksvoorwerpen en van lesmethoden zijn hierop gebaseerd. Het aloude ambacht werd een specialisme en de organisatie van de arbeid groeide in complexiteit. De nieuwe en nieuwste geschiedenis ziet u op Eibergse schaal aan u voorbij gaan.

Tweede wereldoorlog

De Tweede Wereldoorlog heeft in Eibergen ook zijn sporen nagelaten. Bijzonder is de film over het dagelijks leven tijdens de oorlog. Museum de Scheper heeft een plattegrond van Eibergen, waarop is aangegeven waar Duitsers zaten, waar NSB-ers woonden en waar joden ondergedoken zaten. Dat kon bij de buren of overburen zijn. De ligging vlak bij de Duitse grens maakt het ook bijzonder. In Eibergen werd ook een editie van de verzetskrant Trouw gedrukt.

Ambacht & industrie

Na de Middeleeuwen met het gildestelsel en de feodale verhoudingen ontstond ook in Eibergen een soort bedrijvigheid, waarbij de baas voor de middelen zorgde en de loon-verdieners voor de arbeid. Dit (vroeg-)kapitalisme zorgde voor een opbloei van de collectieve rijkdom, maar ook voor een groeiende afstand tussen de bezittende en de niet-bezittende klassen. In Eibergen ontstonden zo steen- en textielfabrieken, leerfabrieken, een picker-fabriek, een fabriek voor kettingkasten en andere fiets-accessoires en voedselverwerking zoals melk- en kaas-produktie. Naast boerderijtjes zijn enerzijds villa’s en anderzijds arbeidershuisjes overblijfselen van de toenmalige sociale verhoudingen.